برنامه نویسی پی اچ پی (php)
PHP یکی از زبان های سمت سرور (server side) است که تحت مجوز GNU فعالیت میکند و به دلیل متن باز بودن این زبان برنامه نویسی پی اچ پی (php) از محبوبیت خاصی بین برنامه نویسان تحت وب برخوردار است.
در این بخش قصد داریم تا شما را با این زبان و تاریخچه پیدایش آن آشنا کنیم، پیاچپی (به انگلیسی: PHP) یک زبان برنامهنویسی است که برای طراحی سایت توسعه یافتهاست، اما میتوان از آن به عنوان یک زبان عمومی نیز استفادهکرد.
تا ژانویهٔ سال ۲۰۱۳ میلادی پیاچپی بر روی ۲۴۴ میلیون وبگاه و ۲٫۱ میلیون سرور وب نصب شدهاست.
این زبان در سال ۱۹۹۵ میلادی توسط راسموس لِردورف (به انگلیسی: Rasmus Lerdorf) ساختهشد و در حال حاضر توسعهٔ آن بر عهدهٔ گروه پیاچپی میباشد.
در ابتدا پیاچپی از عبارت صفحهٔ خانگی شخصی (به انگلیسی: Personal Home Page) گرفته شدهبود.
اما اکنون این کلمه مخففِ بازگشتی PHP: Hypertext Preprocessor به معنی پیاچپی: پیشپردازندهٔ ابرمتن میباشد.
کدهای پیاچپی توسط یک سرور وب که نرمافزار پیاچپی بر روی آن نصب باشد، تفسیر میشوند.
دستورهای این زبان میتوانند به صورت مستقیم در درون کدهای اچتیامال قرار بگیرند. زبان پیاچپی از نسخهٔ ۴٫۳ به بعد قابلیت پشتیبانی از واسط خط فرمان را نیز به امکانات خود اضافه کرد.
این قابلیت میتواند برای ایجاد نرمافزارهای غیر وبی و یا نرمافزارهایی با واسط گرافیکی کاربر مورد استفاده قرار بگیرد.
پیاچپی یک نرمافزار آزاد است که تحت مجوز پیاچپی انتشار یافته است. این مجوز به دلیل قرار دادن محدودیت بر روی استفاده از عنوان پیاچپی، با مجوز همگانی گنو (GPL) سازگار نیست.
پیاچپی را میتوان بر روی اکثر سرورهای وب نصب کرد. همچنین قابلیت نصب آن به صورت یک شل جداگانه بر روی تقریباً تمامی سیستمهای عامل و پلتفرمها (یا سکوها) وجود دارد.
تمامی این استفادهها رایگان است.

تاریخچه زبان برنامه نویسی php
توسعهٔپیاچپی از سال ۱۹۹۴ و زمانی که راسموس لردورف تعدادی اسکریپت به زبان سی نوشت تا صفحهٔ خانگی خود را مدیریت کند، آغاز شد. این اسکریپتها که به صورت رابط دروازهٔ مشترک (به انگلیسی: Common Gateway Inteface) نوشته شدهبودند، مسئول انجام عملیاتهای سادهای مانند نشان دادن رزومهٔ راسموس و بررسی آمارهای بازدید از وبگاه او بودند. با گسترش اسکریپتها و افزودن توانایی تعامل با فرمهای وب و ارتباط با پایگاههای داده، نام صفحهٔ خانگی شخصی/مفسر فرم (به انگلیسی: Personal Home Page/Form Interpreter) یا PHP/FI برای آنها انتخاب شد.
PHP/FI میتوانست برای ایجاد نرمافزارهای سادهٔ وب مورد استفاده قرار بگیرد. لردورف در ابتدا برای یافتن خطاهای این اسکریپتها و بهبود آنها، در ۸ جون سال ۱۹۹۵ میلادی اسکریپتها را با نام ابزارهای صفحهٔ خانگی شخصی نسخهٔ ۱٫۰ (به انگلیسی: Personal Home Page Tools version 1.0) تحت مجوز عمومی گنو بر روی گروه خبری یوزنت منتشر کرد. این نسخهٔ اولیه بسیاری از ویژگیهای نسخهٔ کنونی این زبان را دارا بود. متغیرها به سبک زبان پرل بودند، مدیریت فرمها وجود داشت و میشد کدها را در درون کدهای اچتیامال قرار داد. قواعد پیاچپی نیز از زبان پرل پیروی میکردند، اما سادهتر، محدودتر و ناپایدارتر بودند.
با شکلگیری یک گروه برنامهنویسی و بعد از انجام تستهای فراوان بر روی نسخهٔ بتا و بازنویسی موتور تجزیهکننده، سرانجام PHP/FI نسخهٔ ۲٫۰ در نوامبر سال ۱۹۹۷ میلادی منتشر گردید.
اندی گاتسمن و زیو سوراسکی با بازنویسی موتور تجزیهکننده در سال ۱۹۹۷ میلادی، پایه و اساس نسخهٔ ۳ پیاچپی را بنیان نهادند. این ۲ نفر با همراهی لردورف با تغییر نام پیاچپی به پیاچپی: پیشپردازندهٔ ابرمتن (به انگلیسی: PHP: Hypertext Preprocessor) که یک مخفف بازگشتی است، در ماه جون ۱۹۹۸ میلادی رسماً پیاچپی نسخهٔ ۳٫۰ را منتشر کردند. بعد از این اتفاق گاتسمن و سوراسکی شروع به نوشتن هستهٔ جدیدی برای زبان پیاچپی کردند که منجر به بهوجودآمدن موتور زِند در سال ۱۹۹۹ میلادی شد. آنها همچنین شرکت زِند تکنولوژی را در کشور اسرائیل تاسیس کردند.
در تاریخ ۲۲ می سال ۲۰۰۰ میلادی پیاچپی نسخهٔ ۴ که از موتور زند نسخهٔ ۱٫۰ استفاده میکرد، منتشر شد. این نسخه تا ماه اوت سال ۲۰۰۸ میلادی توسعه یافت و به زیرنسخهٔ ۴٫۴٫۹ رسید. هماکنون پشتیبانی این نسخه به پایان رسیدهاست و هیچ بهروزرسانی برای آن منتشر نمیشود.
در ۱۳ ژوئیه سال ۲۰۰۴ میلادی، نسخهٔ ۵ پیاچپی که از موتور زند نسخهٔ ۲ بهره میبرد، منتشر شد. نسخهٔ ۵ ویژگیهای زیادی را به پیاچپی اضافه کرد. پشتیبانی کامل از شیء گرایی، افزونهٔ PDO (به انگلیسی: PHP Data Object Extension) (که دسترسی به بانکهای اطلاعاتی را ممکن میساخت) و بهبود بازدهی از جملهٔ این ویژگیها محسوب میشد. از سال ۲۰۰۸ به بعد، با پایان یافتن پشتیبانی از تمامی نسخههای قدیمیتر پیاچپی، نسخهٔ ۵ تنها نسخهٔ در حال گسترش است.
در کنار نسخهٔ ۵ پیاچپی یک نسخهٔ اصلی دیگر در حال توسعه است. با توجه به تغییرات عمدهٔ موجود در این نسخه از جمله پشتیبانی کامل از یونیکد، قرار بود این نسخه به عنوان نسخهٔ ۶ پیاچپی منتشر گردد. اما پیادهسازی پشتیبانی از یونیکد بیش از آنچه انتظار میرفت به طول انجامید. این امر باعث شد تا در مارچ سال ۲۰۱۰ میلادی، این نسخه به بخش در حال توسعه (به انگلیسی: Trunk) منتقل شد و دیگر به آن نسخهٔ ۶ گفته نمیشود.
مهمترین تغییرات این بخش جدید شامل حذف register_globals، magic quotes و safe mode میباشد. دلیل حذف magic quotes تاثیرات غیرقابل پیشبینی و دلیل حذف register_globals خطرهای امنیتی بود که در نرمافزارها ایجاد میکرد. به جای استفاده از magic qoutes برنامهنویسها میتوانند از تابع addslashes و یا توابع دقیقتری که برای هر پایگاه داده ایجاد شدهاند مانند mysql_real_escape_string که برای پایگاه داده MySQL طراحی شدهاست، استفاده کنند. توابعی که قرار است در نسخهٔ ۶ حذف شوند، از نسخهٔ ۵٫۳ به صورت توصیهنشده (به انگلیسی: Deprecated) درآمدهاند و استفاده از آنها باعث بروز هشدار در نرمافزار خواهد شد
تعداد بسیار زیادی از پروژههای بزرگ و متنباز که از زبان پیاچپی استفاده میکنند، از سال ۲۰۰۸ با به وجود آمدن جنبش ابتکاری GoPHP5 به معنای برو به پیاچپی ۵ دیگر از پیاچپی نسخهٔ ۴ استفاده نمیکنند. این جنبش توسط بسیاری از توسعهدهندگان پیاچپی پشتیبانی شد تا بتوانند به گسترش استفاده از نسخهٔ ۵ پیاچپی کمک کنند.
مفسرهای زبان پیاچپی برای هر دو معماری ۳۲بیتی و ۶۴بیتی موجود میباشند. تنها استثنا سیستمعامل ویندوز است که فقط نسخههای ۳۲بیتی برای آن منتشر میشود. اما مدتی است که نسخههای ۶۴بیتی ویندوزی نیز به صورت امتحانی بر روی وبگاه پیاچپی منتشر میشوند. استفاده از نسخههای امتحانی ۶۴بیتی ویندوز برای سرورهای بزرگ توصیه نمیشود.